مقدمه
عسل‌های مختلف بسته به منشأ گیاهی رنگ‌های متفاوتی دارند. رنگ عسل‌های طبیعی از زلال و آب‌گون تا سیاه متغیر است. رنگدانه های طبیعی مسئول رنگ عسل هستند که از مهمترین آن می توان به پلی فنول ها، کارتنوئیدها، زانتوفیل ها و آنتوسیانین ها نام برد. ترکیب قندی، آمینواسیدها، مواد معدنی و اسیدهای آلی از دیگر عوامل موثر در رنگ عسل‌ها می‌باشد که همه این موارد تحت تاثیر منشا گیاهی و غالبیت شهد گیاهان است .
خیلی ها معتقدند که رنگ عسل بایستی تیره و کهربایی باشه و عسل های رنگ روشن کیفیت پایینی داره و تقلبی است اما بایستی بدونید که هیچ ارتباطی بین کیفیت و رنگ عسل وجود نداره! بسته به این که زنبورعسل از شهد چه گیاهانی تغذیه کرده باشه رنگ عسل می تونه متفاوت باشه و از اون جایی که در ایران گیاهان مختلفی در تولید عسل موثر است تنوع رنگی بالایی در عسل های ایران وجود دارد
عسل‌های تیره‌رنگ (قهوه‌ای تا سیاه‌رنگ):
- عسلک‌ها دارای رنگ بسیار تیره هستند و در صورت غالبیت بالا از رنگ‌های قهوه‌ای تیره تا سیاه‌رنگ متغیر هستند از جمله عسلک ترنگبین، عسلک بلوط و عسل سیاه دانه، عسل شوید
- عسل‌های تک‌گل از جمله عسل‌های دیوخار، رازیانه، گشنیز، زرشک، عناب، کنار (در ابتدا روشن‌تر اما به‌تدریج تیره‌تر و در نهایت تا سیاه‌رنگ)، عسل گل گندم، عسل برازمبل، عسل علف پرستو و عسل گیلاس دارای رنگ قهوه‌ای تا قهوه‌ای تیره هستند.
عسل‌های پاییزه در مقایسه با عسل‌های بهاره رنگ تیره‌تری دارد و هرچه مدت‌زمان فرآوری عسل توسط زنبورعسل افزایش یابد رنگ عسل تیره‌تر خواهد شد و این تحت تاثیر افزایش میزان بره موم های موجود در عسل است.
عسل‌های روشن (زلال و آب‌گون تا زرد طلایی):
- عسل اقاقیا، پنبه، هندبید و چوبک جز روشن‌ترین عسل‌های ایران محسوب می‌شوند و زلال و آب‌گون تا بی‌رنگ هستند.
- عسل مرکبات دارای رنگ زرد روشن بوده که البته به‌تدریج رنگ تیره‌تری به خود می‌گیرد.
- عسل‌های تیره نیام داران از جمله عسل خارشتر، یونجه (یونجه معمولی، یونجه زرد و یونجه سفید)، اسپرس، شبدرها و اغلب گون‌ها (گون زرد، گون گزی و گون کتیرا) دارای رنگ زرد روشن تا زرد طلایی هستند.
- عسل‌های گیاهان تیره شب‌بو از جمله کُلزا، منداب و همچنین عسل‌های عشقه، تمشک، کلپوره و آفتاب‌گردان نیز جز عسل‌های روشن محسوب می‌شوند.
- عسل‌های تغذیه‌ای که زنبورعسل با شربت شکر تغذیه شده است در مقایسه با عسل‌های طبیعی از رنگ روشن‌تری برخوردارند و عسل‌های کاملاً تغذیه‌ای دارای رنگ زرد روشن، شفاف و اصطلاحاً شیشه‌ای هستند.
- انبارداری و حرارت دادن عسل موجب تیره‌تر شدن عسل می‌گردد و این تیره‌تر شدن در عسل‌های روشن از جمله مرکبات و یونجه بسیار محسوس خواهد بود.
